W lecie 2016 roku po raz kolejny odbyły się badania wykopaliskowe w górskiej dolinie Dolnej Katuni na terenie Północnego Ałtaju (Południowa Syberia, Federecja Rosyjska).
Już piąty kolejny sezon archeolodzy z Krakowa wzięli udział w badaniach, prowadzonych we współpracy z naukowcami z Instytutu Archeologii i Etnografii Rosyjskiej Akademii Nauk w Nowosybirsku. Kierownikiem polskiej ekspedycji jest mgr Łukasz Oleszczak z Instytutu Archeologii UJ, natomiast całym obozem archeologicznym kieruje prof. Andriej P. Borodowskij z IAiE RAN w Nowosybirsku. W pracach biorą też udział studenci Uniwerysytetu Pedagogicznego w Nowosybirsku.
Głównym obiektem badań polskiej ekspedycji jest osada Chultukov Log-9. Jest to stanowisko tzw. kultury majmińskiej, z okresu huńskiego, który na południowej Syberii obejmuje czasy od II w. p.n.e. do początków n.e. Kultura ta jest bardzo intersująca i nie do końca jeszcze rozpoznana, z uwagi na bardzo niewielką ilość znanych grobów jej przedstawicieli. W przeciwieństwie do większości innych południowosyberyjskich społeczności prehistorycznych, kulturę majmińską znamy niemal wyłącznie dzięki badaniom na obiektach osadowych. Osiedla były długotrwale użytkowane, przez co na ich terenie wytworzyła się warstwa kulturowa o dużej miąższości, nasycona tysiącami zabytków (są to głównie fragmenty ceramiki oraz kości). Z reguły zakładano je w miejscach naturalnie obronnych, na cyplach otoczonych stromymi stokami z trzech stron, z czwartej zaś osady bywały chroniona rodzajem rowu.
Wszystkie te cechy lokalizacji posiada także osada Chultukov Log-9. Prowadzone od 2012 roku badania doprowadziły do odkrycia już prawie 30 obiektów (półziemianki, paleniska, jamy gospodarcze i zasobowe, dołki posłupowe), a także kilku tysięcy fragmentów ceramiki i licznych zabytków kościanych, kamiennych, żelaznych, brązowych. Miniony sezon wykopaliskowy 2016 był jednym z bardziej owocnych, jeśli chodzi o odkrycia na omawianej osadzie. Przede wszystkim zidentyfikowano budynek w typie półziemianki, otoczony jamami zasobowymi oraz gospodarczymi. Na zachód od niego znajdowało się prostokątne palenisko, zbudowane z kamiennych płyt postawionych na boku. Dotychczas znano kilka takich obiektów, uważane są one za typowe dla kultury majmińskiej. Jedno palenisko tego typu przebadała polska ekspedycja w roku 2015. Jednakże odkryty w ostanim sezonie obiekt jest wyjątkowo dobrze zachowany, odznacza się też pokaźnymi rozmiarami (bok długości 1 m). Wnętrze paleniska wypełniają warstwy spalonej gliny i popiołu. Jak dotychczas funkcja obiektów tego typu nie jest do końca jasna, być może analizy pobranych z paleniska i z jego okolic próbek pozwolą na wyjaśnienie tego problemu.
Odkrycie w bezpośrednim sąsiedztwie budynku licznych kościanych zabytków, takich jak obkładki na łuk typu huńskiego, groty strzał, harpun, narzędzia z krowiej łopatki (do wyprawiania skór?), czy też osełki do ostrzenia noża, pozwalają przypuszczać, że mógł w tym miesjcu działać warsztat rzemieślnika zajmującego się obróbką kości.
Poza tym przeprowadzono badania sondażowe w południowej części stanowiska. Znajduje się tu niewielkie zagłębienie, intrygujące archeologów juz od dłuższego czasu, szczególnie, że przeprowadzone w 2013 roku badania geomagnetyczne wskazywały na możliwość wystąpienia w tym miejscu obiektów. Wykonano poprzeczny przekop przez to zagłębienie, dzięki czemu odkryto głębokie jamy zasobowe, a także rodzaj płytkiego rowu i pozostałości drewnianego ogrodzenia, chroniącego osadę. Jednak w odkrytych obiektach nie odkryto większej ilości zabytków i kwestię ich chronologii wyjaśnią dopiero badania radiowęglowe.
Mniej uwagi poświęcono w tym roku będącemu w uprzednich latach głównym obiektem zainteresowania badaczy cmentarzysku Chultukov Log-1. Jest to bardzo ciekawa nekropola, na której odkryto liczne pochówki aż trzech różnych tradycji kulturowych z okresu scytyjskiego (V-III w. p.n.e.) - kultury północnopazyrykskiej, bystriańskiej oraz karakobińśkiej (pochówki w skrzyniach kamiennych), a także kilka obiektów datowanych już na okres huński. Te ostatnie stanowią jedne z nielicznych znanych grobowców kultury majmińskiej. Badania na tym stanowisku mają się już ku końcowi, bowiem po odkryciu 123 grobowców kurhanowych jest ono już prawdopodobnie w całości przebadane. Jeden z ostatnich przebadanych grobowców zawierał pochówek z okresu scytyjskiego. Zmarły był złożony do jamy grobowej, zaopatrzonej w solidną obstawę kamienną, w pozycji skurczonej, na boku. Kurhan był przywalony wielkim głazem, który prawdopodobnie jeszcze w epoce żelaza stoczył się ze zbocza sąsiedniej góry Cherepan na skutek jednego z częstych na tym terenie trzęsień ziemi.
Z kolei ekspedycja pod kierunkiem prof. Andrieja Borodowskiego prowadziła prace na niebadanym dotychczas cmantarzysku Manzherok-12, na którym odkryto pochówki zarówno przedstawicieli kultury pazyrykskiej z okresu scytyjskiego, jak i majmińskiej z okresu huńskiego.
